Αμφορείς 2.500 ετών στον βυθό

Ανέλκυση αμφορέα από το ναυάγιο 

 Ενα ναυάγιο κλασικών χρόνων, κατάφορτο από αμφορείς, εντόπισε σε βάθος 25 - 49 μέτρων στη θάλασσα της Πολυαίγου, κοντά στην Κίμωλο, στις νοτιοδυτικές Κυκλάδες και ερεύνησε προκαταρκτικά κλιμάκιο της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων του υπουργείου Πολιτισμού.
Γνωστό στην Εφορεία από το 2004 το ναυάγιο της μικρής νησίδας Πολυαίγου ανήκει σε ένα πλοίο του τέλους του 5ου και του πρώτου μισού του 4ου αιώνα π.Χ.

Οι αμφορείς που κουβαλούσε είχαν διασπαρεί στον βυθό σε δύο κύριες συγκεντρώσεις. Οι αρχαιολόγοι της Εφορείας Εναλίων ανέλκυσαν ορισμένους και αναγνώρισαν τουλάχιστον τρεις τύπους.Ενας από αυτούς προέρχεται από την αρχαία Πεπάρηθο, τη σημερινή Σκόπελο.Οι υπόλοιποι εμφανίζουν στενή τυπολογική συγγένεια με εργαστήρια που υπήρχαν εκείνη την εποχή στο βόρειο Αιγαίο. Ανελκύθηκαν τέσσερις ακέραιοι οξυπύθμενοι μεταφορικοί αμφορείς και δύο επιτραπέζιοι αμφορίσκοι. Εντοπίστηκαν ακόμη τμήματα από τις άγκυρες του βυθισμένου πλοίου.

Αρχιτέκτονες στην Ελλάδα: Ερνέστος Τσίλλερ

Μια παρουσίαση των σημαντικότερων αρχιτεκτόνων των νεώτερων χρόνων που οι δημιουργίες τους ομορφαίνουν τις πόλεις μας.Περισσότερα http://www.scribd.com/doc/25895224

Περσικοί Πόλεμοι: δραστηριότητες και πληροφορίες

Φύλλα δραστηριοτήτων για τους Περσικούς Πολέμους. Περισσότερα http://www.scribd.com/doc/25843227

Οι πρώτοι Κρητικοί ήρθαν από Λιβύη

Τοπίο της Πρέβελης στην οποία βρέθηκαν εγκαταστάσεις που ανάγονται τουλάχιστον στο 130.000 π.Χ.

Oι πρώτοι κάτοικοι της Κρήτης δεν ήρθαν από τις Κυκλάδες, όπως όλοι πίστευαν μέχρι τώρα, ούτε έφτασαν πριν από λίγες χιλιάδες χρόνια. Μάλιστα, μπορεί να μην ανήκαν, καν, στην κατηγορία του Χόμο Σάπιενς. Οπως δείχνει επιφανειακή έρευνα της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών, στην Κρήτη πρώτοι ίσως και να έφτασαν άνθρωποι της κατηγορίας Χόμο Χαϊντελμπεργκένσις (του Ανθρώπου της Χαϊδελβέργης, που αποτελούσε ένα σκαλοπάτι ανάμεσα στον Χόμο Ερέκτους και στον Χόμο Σάπιενς). Ηρθαν από τη Λιβύη, επομένως χρησιμοποίησαν πλοίο και μάλιστα ανοιχτής θαλάσσης, γύρω στα 130.000 χρόνια πριν.

Τα ευρήματα του Κέρτις Ράνελς, καθηγητή αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Βοστόνης, της αρχαιολόγου Ελένης Παναγοπούλου, του Τόμας Στράσερ και των συνεργατών τους είχαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Επιφανειακή έρευνα στην περιοχή από τον Πλακιά έως τον Αγιο Παύλο (συμπεριλαμβανομένης και της Πρέβελης) έδειξε πως σε τουλάχιστον οκτώ θέσεις υπήρχαν εγκαταστάσεις που ανάγονται τουλάχιστον στο 130.000 π.Χ.

Αψευδείς μάρτυρες είναι τα ίδια τα αντικείμενα που εντοπίσθηκαν και είναι λίθινα εργαλεία: μικρά τσεκούρια, εργαλεία κοπής και ξέστρα που χρονολογήθηκαν στην Κατώτερη Παλαιολιθική Εποχή. Θα μελετηθούν σε συνδυασμό με παλαιολιθικά ευρήματα στη νήσο Γαύδο, τα οποία αποκτούν τώρα ακόμα μεγαλύτερη σημασία.

Περίπου δύο χιλιάδες αντικείμενα εντοπίσθηκαν στην Κρήτη και τα 300 από αυτά μπροστά ή κοντά σε σπήλαια και σε πηγές νερού. Μερικά βρέθηκαν σε γεωλογικά άνδηρα σε ύψος 92 μέτρων από τη σημερινή επιφάνεια της θαλάσσης, αν και οι επιστήμονες πιστεύουν πως όταν τα σπήλαια κατοικούνταν θα πρέπει να ήταν πολύ κοντά στη θάλασσα. Η χρονολόγηση έγινε και με βάση τα γεωλογικά δεδομένα σε πέντε από τις 28 συνολικά θέσεις και έδωσε ως όριο το 130.000 π.Χ. και πίσω. Δηλαδή, κάποια μπορεί να είναι και παλαιότερα. Πάντως δεν έχουν εντοπιστεί ακόμη σκελετικά κατάλοιπα που θα καθόριζαν τις εξελίξεις.

Μέχρι τώρα η πρώτη βεβαιωμένη περίπτωση ναυσιπλοΐας ήταν πριν από 60.000 χρόνια ανάμεσα σε Ταϊλάνδη και Αυστραλία. Επίσης, ανατρέπει στερεότυπα σύμφωνα με τα οποία οι άνθρωποι που πέρασαν από την Αφρική στην Ευρώπη το έκαναν μέσω Γιβραλτάρ. 

Πηγή: Εφημερίδα  ΕΘΝΟΣ

Cro Magnon 

Homo sapiens

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Homo ahabilis

Homo Floresiensis

 

 

 Homo heidelbergensis

Homo Erectus

Neanderthals

Homo ergaster

Tο μακιγιάζ του Nεάντερταλ

Kοχύλια 50.000 ετών διαπιστώθηκε ότι χρησίμευαν για την παρασκευή ενός είδους βαφής. Πολλά από τα όστρακα βρέθηκαν σκαλισμένα και ίσως χρησιμοποιούνταν ως κοσμήματα

Κι όμως, οι Nεάντερταλ δεν ήταν... χαζοί, παρά τα όσα πίστευε μέχρι σήμερα η επιστημονική κοινότητα.H ανακάλυψη Bρετανών επιστημόνων ότι οι Nεάντερταλ της Iσπανίας χρησιμοποιούσαν ένα είδος μακιγιάζ για το σώμα δείχνει ότι πολλές χιλιετίες πριν έρθουν σε επαφή με τον σύγχρονο άνθρωπο, είχαν άποψη για τον συμβολισμό, την αισθητική και τις τελετουργίες. Tο αντικείμενο της τελευταίας μελέτης ήταν μια σειρά από κοχύλια 50.000 ετών από την Iσπανία, τα οποία διαπιστώθηκε ότι χρησίμευαν ως δοχεία για την ανάμειξη των διάφορων υλικών για την παρασκευή ενός είδους βαφής.

Χιλιετίες πριν έρθουν σε επαφή με τον σύγχρονο άνθρωπο είχαν άποψη 

για τον συμβολισμό, την αισθητική και τις τελετουργίες 

Eνα από τα κοχύλια ηλικίας 50.000 ετών που μπήκαν στο μικροσκόπιο των επιστημόνων. 

Oπως αποδείχθηκε, μέσα σε αυτά οι Nεάντερταλ παρασκεύαζαν ένα είδος βαφής σώματος!

Χρωστικές
Mέσα σε αυτά βρέθηκαν ίχνη χρωστικών και, πιο συγκεκριμένα, σβώλοι μιας κίτρινης χρωστικής, η οποία πιθανολογείται ότι αποτελούσε τη βάση του μακιγιάζ, καθώς και ένα μείγμα κόκκινης σκόνης με κόκκους ενός μαύρου γυαλιστερού υλικού.

Σύμφωνα μάλιστα με τον καθηγητή του πανεπιστημίου του Mπρίστολ, δρ Zουάου Zιλάο, ο οποίος δημοσίευσε τα ευρήματα της ομάδας του στην αμερικανική επιθεώρηση «Proceedings of the National Academy of Sciences», τα κοχύλια χρονολογούνται περίπου 10.000 χρόνια πριν από την περίοδο εκείνη της Aνω Παλαιολιθικής εποχής, κατά την οποία συνυπήρξαν στη «γηραιά ήπειρο» οι Nεάντερταλ με τους σύγχρονους ανθρώπους.

Eκτός από τα ίχνη χρωστικής που υποδεικνύουν ένα πρωτόγονο είδος βαφής για το σώμα ή και το πρόσωπο, την άποψη ότι τα... χαμένα μας ξαδέλφια αντιλαμβάνονταν ζητήματα αισθητικής ενισχύει η θεωρία ότι τα ίδια τα κοχύλια, πολλά εκ των οποίων βρέθηκαν με σκαλισμένη την επιφάνειά τους, τα φορούσαν και ως κοσμήματα.

Ευρήματα
Σημειώνεται ότι και στο παρελθόν οι επιστήμονες είχαν ανακαλύψει ανάλογα ευρήματα, όπως οι μικρές ράβδοι που βρέθηκαν στην Aφρική και που περιείχαν μαγγάνιο, το οποίο πιθανότατα χρησίμευε ως υλικό για την παρασκευή βαφής σώματος.

Ωστόσο, τα ισπανικά κοχύλια αποτελούν «τις πρώτες ασφαλείς ενδείξεις σχετικά με τη χρήση καλλυντικών», όπως δήλωσε στο BBC ο Zιλάο επισημαίνοντας ότι «ο κόσμος θα πρέπει να θάψει μία και καλή την άποψη ότι οι Nεάντερταλ ήταν χαζοί» και ότι είχαν ικανότητες συμβολικής σκέψης, κάτι που μέχρι σήμερα θεωρούνταν αποκλειστικό προνόμιο του σύγχρονου ανθρώπου.

Προϊστορική βάρκα στον βυθό: Το πρώτο στα Βαλκάνια πλοιάριο μονόξυλου τύπου βρέθηκε κοντά στις όχθες της λίμνης

Το πρώτο ξύλινο προϊστορικό πλοιάριο στα Βαλκάνια ανακαλύφθηκε στις όχθες της Μεγάλης Πρέσπας, επιβεβαιώνοντας ακόμη μία φορά ότι η περιοχή των λιμνών των Πρεσπών κρύβει πολλά και ενδιαφέροντα ευρήματα που, όταν έλθουν στο φως, θα εμπλουτίσουν τον αρχαιολογικό χάρτη της περιοχής με επιπλέον προϊστορικά μνημεία. Το πλοιάριο (βάρκα) του μονόξυλου τύπου βρέθηκε από τον επίκουρο καθηγητή προϊστορικής αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου της Κορυτσάς Πετρίκα Λέρα στη θέση Γκόριτσε ε Βόγκελ, βόρεια της Κορυτσάς, στις ΒΔ όχθες της Πρέσπας και δημοσιεύεται το περιοδικό ΕΝΑΛΙΑ του Ινστιτούτου Εναέριων Αρχαιολογικών Ερευνών. Εντοπίστηκε καταβυθισμένο όχι πολύ μακριά από την όχθη της λίμνης, στον χώρο όπου 40 χρόνια νωρίτερα είχε διαπιστωθεί η παρουσία λιμναίου οικισμού της Μέσης Εποχής του Χαλκού (αρχές 2ης χιλιετίας π.Χ.). Παρόλο που το πλοιάριο δεν σώζεται σε όλο το μήκος του (μήκος: 3,5μ., πλάτος: 55εκ. και ύψος: 15εκ.), τα μορφολογικά και τεχνοτροπικά στοιχεία του είναι αρκετά σαφή και οι ειδικοί μπορούν να το συμπληρώσουν με ευκολία.

Το προϊστορικό πλοιάριο μετά την αποκάλυψή του στις ΒΔ όχθες της Πρέσπας

 

Το πλοιάριο αυτό αποκτά ιδιαίτερη αρχαιολογική αξία, καθώς είναι το πρώτο που αποκαλύπτεται αυτού του τύπου σε ολόκληρο τον βαλκανικό χώρο. Η ανακάλυψή του παρέχει μία σαφή εικόνα για τον τρόπο κατασκευής, το μέγεθος και τη χωρητικότητα ενός πλωτού μέσου, το οποίο χρησιμοποιείται από τις τοπικές πληθυσμιακές ομάδες για να ικανοποιήσει τις καθημερινές ανάγκες μεταφοράς και αλιείας. Η αρκετά καλή κατάσταση στην οποία σώζεται, χάρη στις περιβαλλοντικές συνθήκες της λίμνης, επιτρέπει σε μεγάλο βαθμό την αποκατάσταση των περισσότερων τεχνικών λεπτομερειών και το καθιστά πρωτοπόρο στην έρευνα για τον τρόπο ζωής των πληθυσμών που αναπτύχθηκαν κατά την Προϊστορική Περίοδο σε λιμναία περιβάλλοντα.

Σχετικά με την ηλικία αυτού του πλοιαρίου, η Μέση Εποχή του Χαλκού (πρώτοι αιώνες 2ης χιλιετίας π.Χ.) είναι η περίοδος στην οποία μπορεί να ενταχθεί χρονολογικά, αφού το υλικό που προέρχεται από τον λιμναίο οικισμό δεν είναι ούτε πρωιμότερο, ούτε υστερότερο της Μέσης Εποχής του Χαλκού. Με τη διαδικασία της συντήρησης, αποκατάστασης αλλά και της δενδροχρονολόγησης θα προσδιοριστεί με ακρίβεια η χρονολογική και αρχαιολογική του αξία.

Στο ίδιο σημείο, στο οποίο αποκαλύφθηκε το πλοιάριο αυτό, αξίζει να σημειωθεί, με αρκετή βέβαια επιφυλακτικότητα, ότι εντοπίστηκαν και ίχνη δεύτερου, γεγονός που, αν επιβεβαιωθεί, θα προσθέσει νέες πληροφορίες για τα χαρακτηριστικά του τοπικού πολιτισμού, που είχε ως επίκεντρο τη λίμνη της Μεγάλης Πρέσπας αλλά και όλης της περιοχής των βαλκανικών λιμνών, που απλώνεται από τη συνοριακή γραμμή ανάμεσα στην Ελλάδα, την Αλβανία και την ΠΓΔΜ. Ο αριθμός των προϊστορικών θέσεων που έχουν αποκαλυφθεί στη ζώνη της Μεγάλης Πρέσπας τα τελευταία είκοσι χρόνια ξεπερνά τις 74, γεγονός που καθιστά την περιοχή ως μία από τις πλουσιότερες περιοχές της ΝΑ Ευρώπης

Ο αρχιτέκτονας που άλλαξε την Ελλάδα

Σφράγισε την αρχιτεκτονική της Αθήνας και της Ελλάδας, υπογράφοντας 500 κτίρια. Απολύθηκε επειδή κατήγγειλε σκάνδαλα και χρεοκόπησε. Ο Ερνέστος Τσίλερ, ο αρχιτέκτονας πίσω από το Προεδρικό Μέγαρο, το Εθνικό Θέατρο και το Δημαρχείο της Σύρου, αποκαλύπτεται στην Εθνική Πινακοθήκη Είναι ο αρχιτέκτονας που έφερε πρώτος στην Ελλάδα τον τεχνητό εξαερισμό και την κεντρική θέρμανση. Εκείνος που αντικατέστησε τα παντζούρια με ρολά στα μαγαζιά της Αθήνας και κόσμησε τα κτίρια του με χυτοσιδηρά κιγκλιδώματα με σχέδια εμπνευσμένα από τη μυθολογία. Ο πρώτος που χρησιμοποίησε σιδηρά υποστυλώματα στην οικοδομή. Και ο πρώτος ανασκαφέας της Τροίας.
Δεν είναι άλλος από τον Σάξονα Ερνέστο Τσίλερ. Τον αρχιτέκτονα που κατάφερε να αλλάξει το πρόσωπο της Αθήνας και της Ελλάδας, που τις σφράγισε με εντυπωσιακά κτίρια και αναδείχθηκε σε «ποιητή της νεοκλασικής αρχιτεκτονικής». Τον δημιουργό που ήρθε στην Ελλάδα σε ηλικία 24 ετών για να επιβλέψει την ανέγερση της Ακαδημίας (σε σχέδια του Δανού εργοδότη του Θεόφιλου Χάνσεν), κατάφερε γρήγορα να μπει στα αθηναϊκά σαλόνια, να γίνει ο αγαπημένος αρχιτέκτονας της αστικής τάξης και να συγκρουστεί με τα μεγαλοσυμφέροντα της εποχής.
Μια έκθεση - αφιέρωμα που προγραμματίζει για τον Μάρτιο η Εθνική Πινακοθήκη «μιλάει» όχι μόνον για τα κτίρια που χάρισαν φήμη και υστεροφημία στον Τσίλερ, αλλά και για τις πτυχές της ζωής και του έργου του που έχουν μείνει στη σκιά.
Η Εθνική Πινακοθήκη απέκτησε ένα πολύ μεγάλο μέρος του αρχείου του το 1961 επί διεύθυνσης Μαρίνου Καλλιγά προς 200.000 δρχ.- τιμή συμφέρουσα, όπως επισημαίνει η επιμελήτρια της έκθεσης, δρ. Μαριλένα Κασιμάτη, δεδομένου πως τόσο κόστιζε εκείνη την εποχή κι ένα γλυπτό του Χρήστου Καπράλου.
Στις αίθουσες της Εθνικής Πινακοθήκης θα βρουν θέση η πλατεία Κοτζιά με το κτίριο Μελά και η Πανεπιστημίου με το Ιλίου Μέλαθρον και κτίρια σε Αθήνα, Πύργο, Αίγιο... Οι προσόψεις των κτιρίων σε φυσικό σχεδόν μέγεθος θα συστήνουν το έργο και από τις «ανοιχτές» πόρτες τους οι επισκέπτες θα ανακαλύπτουν στην πίσω όψη υπό χαμηλότερο φωτισμό τα πρωτότυπα σχέδια του Τσίλερ βάσει του σχεδιασμού που υπογράφει ο αρχιτέκτονας Βασίλης Κολώνας. Στον κάτω όροφο μια αστική πλατεία με τις παρόδους της θα αναστήσει πλήθος ιδιωτικών και δημόσιων κτιρίων με την υπογραφή του.
Για ποιο λόγο όμως κατάφερε ο Ερνέστος Τσίλερ να γίνει τόσο αγαπητός ώστε να σφραγίσει το αρχιτεκτονικό γίγνεσθαι της Ελλάδας;
«Διότι η νεοκλασική αρχιτεκτονική έχει ήδη καθιερωθεί στην Αθήνα από τους Βαυαρούς αρχιτέκτονες και είχε γίνει αποδεκτή από τους Έλληνες», εξηγεί στα «ΝΕΑ» η διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης Μαρίνα Λαμπράκη- Πλάκα. «Με τα σχέδια του Τσίλερ πλέον οι Αθηναίοι θαμπώνονται. Είναι φίνα. Ενσωματώνουν στοιχεία της αρχαίας ελληνικής αρχιτεκτονικής με βυζαντινά και παλλαδιανά- με τον τρόπο δηλαδή που οι αναγεννησιακοί είχαν αφομοιώσει και αναδείξει την αρχαιότητα. Η αρχιτεκτονική του θα αναδειχθεί φωτοτροπική, θα συνομιλήσει με το φως της Ελλάδας. Το αποτέλεσμα είναι να καθιερώσει ένα στυλ εκλεκτικό και ευχάριστο, εξελληνισμένο, πιο προχωρημένο από εκείνο της εποχής του και σαφώς όχι τόσο αυστηρό».
Πρωταγωνιστές όμως δεν θα είναι τα γνωστά- άγνωστα κτίρια με την υπογραφή του Τσίλερ, ανάμεσά τους δημαρχεία, θέατρα, αγορές, επαύλεις, ανάκτορα, αρχαιολογικές σχολές. Θα δούμε και σχέδια για κτίρια που δεν υλοποιήθηκαν- όπως τα ανάκτορα του Τατοΐου. Ιδέες που δεν έγιναν πραγματικότητα- όπως η μετατροπή του Λυκαβηττού σε αστικό θέρετρο με πεύκα. Μελέτες για τον φωτισμό του Παρθενώνα, όπου ο Τσίλερ έχει απεικονίσει ακόμη και το άγαλμα της Αθηνάς Παλλάδος. Έργα του που σήμερα δεν υπάρχουν, όπως το Δημοτικό Θέατρο της Αθήνας, που κατεδαφίστηκε το 1939 αφού χρησιμοποιήθηκε επί σειρά ετών ως κατάλυμα προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής.
Στα 450 εκθέματα περιλαμβάνονται σπάνιες φωτογραφίες που δείχνουν την Ακαδημία ως εργοτάξιο, τότε που ο νεαρός αρχιτέκτονας επέβλεπε την ανέγερσή της. Κι ακόμη επιστολές και κείμενα, όπως και μια μικρή αυτοβιογραφία του.

Πηγή: Εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ