Τρίτη 28 Ιουλίου 2009

Ιστορικές αναδρομές Ιουλίου 2009

Ο δημοσιογράφος της Καθημερινής, Μιχάλης Κατσίγερας παρουσιάζει τα σημαντικότερα ιστορικά γεγονότα του Ιουλίου. Οι ιστορικές αναδρομές του Μιχ. Κατσίγερα παρουσιάζονται την πρώτη Δευτέρα κάθε μήνα.
Για το μήνα Ιούλιο ο Μιχάλης Κατσίγερας είπε:
Η σημαντικότερη στρογγυλή επέτειος γεγονότων 20ου Αιώνα για αυτό το μήνα Ιούλιο, είναι η κατάκτηση της Σελήνης από τους Αμερικανούς. Είναι το σημαντικότερο γεγονός στην ιστορία της ανθρωπότητας, καθώς ο άνθρωπος πάτησε για πρώτη φορά τον φυσικό δορυφόρο της Γης.
Στις 16 Ιουλίου του 1969, το διαστημόπλοιο Απόλλων 11 εκτοξεύθηκε από το Ακρωτήριο Κένεντι, στη Φλόριντα, με προορισμό τη Σελήνη.
Στις 21 Ιουλίου, 1και 56 ώρα Γκρήνουιτς, και ενώ είχε προηγουμένως προσεληνωθεί στη Σελήνη το Eagle, ο αστροναύτης Νιλ Άρμστρονγκ, κατέβηκε και περπάτησε επάνω στη Σελήνη. Ήταν ο πρώτος άνθρωπος που περπάτησε εκεί και είπε τα λόγια που έκτοτε γράφτηκαν πάνω στο σώμα της παγκόσμιας ιστορίας: «Ένα μικρό βήμα για τον άνθρωπο, ένα μεγάλο βήμα για την ανθρωπότητα».
Με την κατάκτηση της Σελήνης οι ΗΠΑ, επέτυχαν πέρα από ένα μεγάλο επιστημονικό επίτευγμα και την πρωτιά, κερδίζοντας την κούρσα του Διαστήματος, στην αρχή της οποίας η Σοβιετική Ένωση κατείχε την πρώτη θέση. Όμως οι προσπάθειες των Αμερικανών και κυρίως τα μεγάλα ποσά που διέθεσαν για το λόγο αυτό, με την έμπνευση των τελευταίων ετών, του Αϊζενχάουερ αλλά κυρίως του προέδρου Κένεντι και του Λίντον Τζόνσον, που συνέχισε την πολιτική χρηματοδότηση αυτής της προσπάθειας, έφτασαν στο σημείο να είναι οι νικητές στην κούρσα του Διαστήματος. Έκτοτε, οι Αμερικανοί έχουν πατήσει στη Σελήνη πρώτοι και μόνοι.
Προηγήθηκαν σοβιετικές συσκευές, δίχως την παρουσία κοσμοναυτών. Ο πρώτος άνθρωπος που πάτησε στη Σελήνη ήταν ο Αμερικανός αστροναύτης, Νιλ Άρμστρονγκ, στις 21 Ιουλίου του 1969.

Μυτιλήνη: Ιστορία και αρχοντιά αιώνων...

Επιβλητική η Μητρόπολη με τα καμπαναριά της, χτισμένη κατά τον 17ο αιώνα, όπως και η εκκλησία του Αγίου Θεράποντα που δεσπόζει στην πόλη.
Η Μυτιλήνη ή Λέσβος πήρε το όνομά της από τον γιο του Λαπίθου, Λέσβο, που παντρεύτηκε την κόρη του βασιλιά Μάκαρα, Μήθυμνα. Η Λέσβος κατοικήθηκε αρχικά από τους Πελασγούς, τους Λέλεγες και από τους Αχαιούς με αρχηγό τον γιο του Ορέστη, Πενθίλο.
Οι Πενθιλίδες αναφέρονται στη Λέσβο και στα κλασικά χρόνια (6 - 5 αι. π.Χ.). Η αρχική λεσβιακή διάλεκτος ανήκε στην ομάδα των αιολικών διαλέκτων. Με τον καιρό δέχτηκε ιωνικές επιδράσεις, λόγω των επιδράσεων από ιωνικές περιοχές και ιδιαίτερα από την Αθήνα, ενώ οι κάτοικοι ίδρυσαν αποικίες στη Θράκη και στα παράλια της Μικράς Ασίας. Οι πιο σπουδαίες πόλεις ήταν η Μυτιλήνη, η Μήθυμνα, η Αντισσα, η Ερεσός και η Πύρρα και σήμερα σχεδόν όλες τους διατηρούν την ίδια ονομασία.
Η Λέσβος κατακτήθηκε από τους Σλάβους και τους Σαρακηνούς. Το 1437 έγινε υποτελής στους Τούρκους. Στα Ορλωφικά (1770-1773) υπέστη αντίποινα των Τούρκων για τη συμμετοχή των Ελλήνων στο κίνημα.
Το νησί γνώρισε την άνθηση των γραμμάτων κυρίως σε δύο περιόδους. Αρχικά τον 6ο π.Χ. αι. αναδείχθηκαν εκεί δύο μεγάλοι ποιητές, ο Αλκαίος και η Σαπφώ, καθώς επίσης και ένας από τους μεγαλύτερους νομοθέτες, ο Πιττακός.
Κέντρο εμπορίουΤη δεύτερη περίοδο που η Μυτιλήνη γνώρισε άνθηση ήταν κατά τα χρόνια της Τουρκοκρατίας με τη λειτουργία Σχολής της Μονής Λειμώνα στην οποία μεταξύ άλλων δίδαξε ο Παχώμιος Ρουσάνος. Η μεγαλύτερη ακμή παρατηρήθηκε στις παραμονές της Επανάστασης του 1821.
Οι οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές των δομών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας από τα μέσα του 19ου αιώνα επηρέασαν άμεσα και έμμεσα τη Λέσβο και τη Μυτιλήνη. Η ραγδαία ανάπτυξη των οικονομικών δραστηριοτήτων, κυρίως από την πλευρά του χριστιανικού πληθυσμού, συνδυάστηκε με την άνοδο του βιοτικού και εκπαιδευτικού επιπέδου.
Η Μυτιλήνη καθιερώθηκε ως επίνειο ολόκληρου σχεδόν του νησιού στον τομέα του διαμετακομιστικού εμπορίου, με τη συγκρότηση διαύλων συνεργασίας και επικοινωνίας με τα μεγαλύτερα εμπορικά κέντρα της εποχής, όπως τα λιμάνια της Μικράς Ασίας και της Μαύρης Θάλασσας, αλλά και της Αιγύπτου και της Δυτικής Μεσογείου.
Ακόμα και όταν οι φυσικές συνθήκες αντιστρατεύτηκαν στη διαφαινόμενη ανάπτυξη (όπως η πυρκαγιά του 1851 και ο μεγάλος σεισμός του 1867, που κατέστρεψε σπίτια και μέσα παραγωγής), η οικονομική ευημερία προσέφερε την ώθηση για ανασυγκρότηση.
Στις αρχές του 20ού αιώνα οι κάτοικοι ανέρχονταν στις είκοσι πέντε με τριάντα χιλιάδες, από τους οποίους το 85% ήταν χριστιανοί ορθόδοξοι, το 12% μουσουλμάνοι, ενώ ένα περίπου 3% καθολικοί, εβραίοι και χριστιανοί Αρμένιοι. Το ιστορικό κέντρο της πόλης συγκροτήθηκε γύρω από την οδό Ερμού.
Η απελευθέρωση της Λέσβου έγινε τον Νοέμβριο του 1912. Προσαρτήθηκε επίσημα στην Ελλάδα το 1914 με τη συνθήκη του Λονδίνου, ενώ αναγνωρίστηκε ως ελληνικό έδαφος μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή με τη Συνθήκη της Λοζάνης.
Πρωτεύουσα των καλλιτεχνώνΕπισκεφθείτε το Κιόσκι με τα παλιά αρχοντικά, το Αρχαίο Θέατρο, το Αρχαιολογικό Μουσείο, το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και το Μουσείο Τεριάντ
Πρωτεύουσα της Λέσβου είναι η Μυτιλήνη, το λιμάνι του νησιού που σήμερα έχει περίπου 32.000 μόνιμους κατοίκους. Η σημερινή πόλη της Μυτιλήνης είναι χτισμένη στα θεμέλια της αρχαίας ομώνυμης πόλης. Το λιμάνι της Μυτιλήνης βρίσκεται στο νοτιοανατολικό μέρους του νησιού με θέα τα παράλια της Μικράς Ασίας.
Πύλη εισόδου των επισκεπτών του νησιού περιλαμβάνει και τα χωριά των Λουτρών, των Ταξιαρχών, της Παναγιούδας, της Μόριας, των Αλυφαντών, του Αφάλωνα, των Παμφίλων και της Αγίας Μαρίνας.
Λόγω της μεγάλης τουριστικής και εμπορικής ανάπτυξης που υπήρξε στο λιμάνι από παλιά, χτίστηκαν αρχοντικά νεοκλασικά κτίρια αλλά και εξαιρετικά μνημεία που υπάρχουν μέχρι σήμερα.
Πίσω από το λιμάνι θα δείτε την παλαιά αγορά, ενώ προχωρώντας προς τα βόρεια βρίσκεται ο παλιός οικισμός με τα στενά δρομάκια του. Ο νεότερος οικισμός χτίστηκε στα νότια της πόλης. Αξίζει να σημειωθεί ότι η αρχιτεκτονική των σπιτιών έχει έντονες δυτικές επιδράσεις.
Από τα αξιοθέατα της πόλης είναι η Μητρόπολη, που χτίστηκε τον 17ο αιώνα. Τα επιβλητικά καμπαναριά της είναι από τα ομορφότερα της Ελλάδας. Η βασιλική των Αγίων Θεοδώρων είναι χτισμένη με υλικό παρμένο από αρχαίους ναούς.
Βαρειά, η γενέτειρα του Θεόφιλου
Από τις μεγαλύτερες εκκλησίες του νησιού είναι η βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Θεράποντα, η οποία χτίστηκε τον 18ο αιώνα. Κοντά στο λιμάνι βρίσκεται το Αρχαιολογικό Μουσείο.
Στο Εκκλησιαστικό Βυζαντινό Μουσείο θα θαυμάσετε ξυλόγλυπτα και βυζαντινές εικόνες ανεκτίμητης αξίας. Επίσης, στην πόλη της Μυτιλήνης βρίσκεται και το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης.
Αξίζει να επισκεφθείτε το Κιόσκι με τα καλοδιατηρημένα παλαιά αρχοντικά, το Αρχαίο Θέατρο που είναι από τα μεγαλύτερα της αρχαιότητας (έχει περίπου 14.000 θέσεις), την υστερορωμαϊκή έπαυλη του Μενάνδρου όπου βρέθηκαν θαυμάσια ψηφιδωτά και το Παλαιοχριστιανικό Νεκροταφείο που είναι λαξευμένο επάνω σε βράχο. Στο βόρειο άκρο της πόλης δεσπόζει το Κάστρο, το οποίο χτίστηκε το 1373 από τους Γενοβέζους στη θέση του παλαιότερου βυζαντινού. Στις μέρες μας στο Κάστρο πραγματοποιούνται διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις.
Στην παραλία που βρίσκεται κάτω από το Κάστρο θα δείτε το Αγαλμα της Ελευθερίας, έργο του Γρηγόρη Ζευγάλη. Τρία χιλιόμετρα από τη Μυτιλήνη βρίσκεται η γενέτειρα του λαϊκού ζωγράφου Θεόφιλου, η Βαρειά. Εκεί υπάρχει μουσείο με έργα του λαϊκού καλλιτέχνη, καθώς και το Μουσείο - Βιβλιοθήκη Τεριάντ με εικόνες, κείμενα και λιθογραφημένα βιβλία.
Πατρίδα διάσημων συγγραφέων
Η Λέσβος ή Μυτιλήνη αποκαλείται επίσης και νησί των ποιητών, αφού από εκεί κατάγονταν οι λυρικοί ποιητές Αλκαίος και Σαπφώ, όπως επίσης οι πεζογράφοι Αργύρης Εφταλιώτης, Στρατής Μυριβήλης και ο νομπελίστας Οδυσσέας Ελύτης. Από τη Μυτιλήνη κατάγεται επίσης ο λαϊκός ζωγράφος Θεόφιλος.
Η αναπτυγμένη τουριστική υποδομή του νησιού και οι απαράμιλλες φυσικές του ομορφιές ελκύουν κάθε χρόνο εκατοντάδες τουρίστες Ελληνες και ξένους. Από πολύ παλιά οι κάτοικοι της Λέσβου ασχολούνταν με τη γεωργία και τη ναυτιλία. Ετσι το νησί αναδείχθηκε πολύ γρήγορα σε μεγάλη ναυτική δύναμη.
Αγιος Ραφαήλ: Μια μοναστηριακή πολιτεία
Ψυχή της μονής η ηγουμένη Ευγενία Κλειδαρά, έχει μετατρέψει τον κάποτε άνυδρο λόφο των Καρυών
σε τόπο προσκυνήματος και φιλοξενίας για εκατοντάδες χριστιανούς επισκέπτες από όλο τον κόσμο
Επάνω από την κωμόπολη της Θερμής στο ύψωμα Καρυές βρίσκεται το Μοναστήρι του Αγίου Ραφαήλ με τη μοναδική στο νησί διώροφη εκκλησία. Τα εγκαίνια της μονής έγιναν στις 30 Ιουνίου 1963.
Εδώ φυλάσσονται τα λείψανα των Αγίων Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης που βρέθηκαν κατά θαυμαστό τρόπο, ύστερα από αλλεπάλληλα όνειρα πιστών, τα οποία επαλήθευσε η σκαπάνη και επικύρωσε η ιστορική έρευνα.
Οι Αγιοι μαρτύρησαν στις 9 Απριλίου 1453, ημέρα Τρίτη της Διακαινησίμου (Λαμπροτρίτη). Την ημέρα αυτή κάθε χρόνο η Εκκλησία τιμά τη μνήμη τους. Υστερα από τη λειτουργία γίνεται μεγάλο θρησκευτικό πανηγύρι.
Γυναικείο μοναστήρι
Στη θέση Καρυές υπήρχε γυναικείο βυζαντινό μοναστήρι που το κατέστρεψαν οι Σαρακηνοί πειρατές το 1235. Το μοναστήρι ύστερα από 150 χρόνια ξαναχτίστηκε ως αντρικό. Σ αυτό κατέφυγαν -ύστερα από την άλωση της Πόλης το 1453- ο Αγιος Ραφαήλ που καταγόταν από την Ιθάκη και μόναζε στη Θράκη μαζί με τον Αγιο Νικόλαο.
Οι Τούρκοι όμως εξαπέλυσαν και εδώ σφαγές κατά των χριστιανών το 1463. Τότε οι χριστιανοί ξεσηκώθηκαν εναντίον των Τούρκων και αυτοί κύκλωσαν το μοναστήρι, έπιασαν τους μοναχούς, τον πρόεδρο της Θερμής Βασίλειο, τη γυναίκα του και την εντεκάχρονη κόρη τους Ειρήνη. Επιασαν ακόμη τον δάσκαλο του χωριού Θεόδωρο, που είχε ζητήσει καταφύγιο στο μοναστήρι.
Θηριωδίες
Η τουρκική ανάκριση για την ανακάλυψη των πρωταιτίων του ξεσηκωμού ήταν σκληρή. Μπροστά στα μάτια των γονέων της έκαψαν τη μικρή Ειρήνη μέσα σ' ένα πιθάρι.
Υστερα κατακρεούργησαν τον πατέρα και τη μητέρα της, αποκεφάλισαν τον προεστό και δάσκαλο Θεόδωρο και θανάτωσαν, φρικτά με πριόνι γιατί αρνιόταν να μιλήσει, τον ηγούμενο του μοναστηριού Ραφαήλ. Εφυγαν αφού έβαλαν στο μοναστήρι φωτιά.
Οι χριστιανοί τη νύχτα έθαψαν τους μάρτυρες και κάθε χρόνο, σε ανάμνηση του μαρτυρίου τους, την Τρίτη της Διακαινησίμου, ημέρα της σφαγής τους, τελούσαν λειτουργία στη θέση Καρυές.
Με τον καιρό, στη θέση του μαρτυρίου σχηματίσθηκε ένας μεγάλος ελαιώνας. Σαν λείψανο του μοναστηριού έμεινε ένα μικρό παρεκκλήσι. Στους τοίχους του διακρινόταν υπολείμματα από αρχιτεκτονικά μέλη αρχαίων κτισμάτων.
Από παλιά συνήθεια, κάθε Λαμπροτρίτη γινόταν εκεί λειτουργία απ τις γυναίκες της περιοχής. Μα κάτι περίεργο συνέβαινε τα βράδια. Μια μαύρη σιλουέτα περιφερόταν μέσα στη σιωπή κάτω από τα δένδρα.
Το 1959 η οικογένεια του Αγγελου Ράλλη, που είχε στην κατοχή της το ελαιόκτημα, ζήτησε να φτιάξει μια καινούργια εκκλησία στη θέση της παλιάς που ερειπώθηκε. Στα πρώτα θεμέλια που ανοίχτηκαν, σε βάθος 2 μ. βρέθηκαν οστά ανθρώπων. Από την ημέρα αυτή άρχισε ένας παράξενος κύκλος ονείρων.
Ευσεβείς γυναίκες, χωρίς να έχουν καμιά σχέση μεταξύ τους, με πρώτη τη Βασιλική Ράλλη, έβλεπαν στον ύπνο τους έναν ψηλό, αυστηρό ιερωμένο. Τους έλεγε ότι το όνομά του ήταν Ραφαήλ και ότι τα οστά ήταν δικά του, ότι μαρτύρησε στο Μοναστήρι των Καρυών. Ελεγε ακόμη τη χρονολογία του μαρτυρίου του και για εκείνους μου μαρτύρησαν μαζί του.
Η επαλήθευση
Οι έρευνες συνεχίστηκαν και βρέθηκαν όχι μονάχα οι τάφοι και των άλλων μαρτύρων, αλλά ακόμη και ένα πιθάρι.
Το πιθάρι που μέσα του οι Τούρκοι έκαψαν τη μικρή Ειρήνη, με καμένα υπολείμματα οστών παιδικής ηλικίας! Ο Αγιος Ραφαήλ ανέφερε κατά τις εμφανίσεις του ότι μαρτύρησε στις 9 Απριλίου 1463, ημέρα Τρίτη.
Από έρευνα στα αρχεία του Πατριαρχείου επιβεβαιώθηκαν όλα όσα ανέφερε και διαπιστώθηκε ότι πραγματικά η 9η Απριλίου 1463 ήταν Τρίτη.
Στον χώρο των Καρυών βρέθηκε ακόμη ένα εικόνισμα του Παντοκράτορα του 14ου αιώνα. Οπως αφηγούνται οι χωρικοί, για την ύπαρξή του επέμενε ο Αγιος Ραφαήλ όταν εμφανιζόταν στα όνειρα των πιστών.
Πολλά θαύματα αναφέρονται ότι έγιναν απ τον Αγιο, όχι μονάχα στο νησί, αλλά και σ' όλο τον ελληνικό χώρο και ακόμη, έξω απ τα ελληνικά όρια.
Το έτος 1964 με απόφασή του ο Μητροπολίτης Μυτιλήνης Ιάκωβος καθιστά ηγουμένη της Ιεράς Μονής του Αγίου Ραφαήλ τη μοναχή Ευγενία Κλειδαρά. Η ηγουμένη από τότε αφιέρωσε τη ζωή της στον ρόλο αυτό και με το συγγραφικό της έργο συνέβαλε καθοριστικά στην προβολή του Μοναστηριού.
Ετσι σήμερα το μοναστήρι του Αγίου Ραφαήλ και η επιβλητική εκκλησία του αποτελούν πια πόλο έλξης για χιλιάδες πιστούς απ όλον τον κόσμο.
Διανυκτέρευση
Ενδιαφέρον παρουσιάζει η καινούργια εκκλησία της Αγίας Μαγδαληνής με ωραίο εσωτερικό διάκοσμο, που βρίσκεται δίπλα στον κύριο όγκο του μοναστηριού.
Θα πρέπει ακόμη να αναφέρουμε ότι υπάρχουν αρκετοί κοιτώνες για τους πιστούς που επιθυμούν να διανυκτερεύσουν στο μοναστήρι και να αισθανθούν από κοντά την κατανυκτική του ατμόσφαιρα.
Θέρμη - Μανταμάδος: Πέτρινη... λουτρόπολη
Εδρα του Δήμου που αποτελείται από 3.341 κατοίκους περιλαμβάνει 5 ακόμη χωριά (Πύργοι Θερμής, Πηγή, Κώμη, Μιστεγνά, Νέες Κυδωνίες) με ιδιαίτερη αρχιτεκτονική
Η Θερμή είναι ένα γραφικό παραδοσιακό χωριό που βρίσκεται σε απόσταση 11 χλμ. βόρεια της Μυτιλήνης.
Εδρα του Δήμου, που αποτελείται από 3.341 κατοίκους περιλαμβάνει πέντε ακόμη χωριά (Πύργοι Θερμής, Πηγή, Κώμη, Μιστεγνά, Νέες Κυδωνίες).
Σύμφωνα με την τοπική παράδοση στην περιοχή υπήρχαν περίπου 150 πύργοι και γι αυτό το χωριό ονομάζονταν Πύργοι.
Το σημερινό του όνομα το χρωστά στις ιαματικές πηγές με τα θερμά νερά, οι οποίες ήταν γνωστές από την αρχαιότητα. Μάλιστα, σε κοντινή απόσταση έχουν ανασκαφεί τα ερείπια του ναού που ήταν αφιερωμένος στη Θερμία Αρτεμη.
Από τα θρησκευτικά μνημεία της περιοχής ξεχωρίζει το Μοναστήρι του Αγίου Ραφαήλ. Είναι κτισμένο σε μια πανέμορφη τοποθεσία, κατάφυτη από ελαιώνες. Στη μονή φυλάσσονται τα λείψανα των Αγίων Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης, οι οποίοι μαρτύρησαν την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Κάθε χρόνο χιλιάδες πιστοί απ όλη την Ελλάδα επισκέπτονται τη μονή.
Επίσης, αξίζει να επισκεφθείτε τη βυζαντινή εκκλησία της Παναγιάς της Τουρλωτής, που η ίδρυσή της τοποθετείται μεταξύ του 9ου και 11ου αιώνα, καθώς και τον ναό της Παναγιάς της Φανερωμένης που είναι τοιχογραφημένη με έργα του διάσημου ζωγράφου Θεόφιλου.
Η περιοχή παρουσιάζει αρχαιολογικό ενδιαφέρον. Στην τοποθεσία Κανόνι θα δείτε τα λείψανα της αρχαίας πόλης. Θα κολυμπήσετε στην υπέροχη παραλία της Θερμής, στο Πεταλίδι και στο Χαλίκι με τα πεντακάθαρα νερά.
Η Θερμή αναπτύσσεται τουριστικά με γοργούς ρυθμούς. Θα βρείτε ξενοδοχεία όλων των κατηγοριών για τη διαμονή σας. Στις ταβέρνες της περιοχής θα δοκιμάσετε τις εκλεκτές συνταγές της λεσβιακής κουζίνας.
Με παράδοση στην κεραμική τέχνη
Ο παραδοσιακός οικισμός Μανταμάδος απέχει 36 χλμ. από τη Μυτιλήνη. Αποτελεί θρησκευτικό κέντρο του νησιού, καθώς εδώ βρίσκεται το φημισμένο μοναστήρι του Ταξιάρχη που είναι και ο προστάτης της Λέσβου.
Η μονή κτίστηκε το 1700 και στο εσωτερικό της φυλάσσεται η θαυματουργή εικόνα του αγίου. Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, την εικόνα έφτιαξε από πηλό και αίμα ο μοναδικός μοναχός που σώθηκε από την επιδρομή των Σαρακηνών οι οποίοι έσφαξαν όλους τους μοναχούς.
Κατά την περιήγησή σας στο χωριό θα θαυμάσετε την παραδοσιακή αρχιτεκτονική και το όμορφο περιβάλλον. Αξίζει να επισκεφθείτε το ανακαινισμένο ελαιοτριβείο του 19ου αιώνα που αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα βιομηχανικής αρχιτεκτονικής και που σήμερα στεγάζει το Πνευματικό Κέντρο. Η ευγένεια και η φιλοξενία των κατοίκων θα σας μείνει αξέχαστη.
Μην παραλείψετε να αγοράσετε κεραμικά και ξυλόγλυπτα διακοσμητικά από τα εργαστήρια που λειτουργούν στον Μανταμάδο. Οι τέχνες αυτές έχουν παράδοση στην περιοχή και οι τεχνίτες κατασκευάζουν πραγματικά αριστουργήματα. Για μπάνιο προτιμήστε τις παραλίες: Αγιος Στέφανος, Ασπροπόταμος και Τσόνια. Λίγα χιλιόμετρα έξω από το χωριό θα δείτε τα λιλιπούτεια χωριά Κάπη και Κλειώ, όπου σώζονται τα ερείπια βυζαντινού φρουρίου.
Αγία Παρασκευή: Νεοκλασική και παραδοσιακή
40 χλμ. βορειοδυτικά της Μυτιλήνης, εντυπωσιάζει τον επισκέπτη με τα παλιά της αρχοντικά χτισμένα με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική
Η γοητευτική κωμόπολη της Αγίας Παρασκευής βρίσκεται σε απόσταση 40 χλμ. βορειοδυτικά της πόλης της Μυτιλήνης. Ιδιαίτερη εντύπωση στον επισκέπτη προκαλούν τα παλιά αρχοντικά με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική και τους λουλουδιασμένους κήπους, που χαρακτηρίζουν τη περιοχή. Χαρακτηριστικό επίσης της Αγίας Παρασκευής είναι ότι οι κάτοικοί της διατηρούν τα ήθη και τα έθιμα των προγόνων τους.
Οι κάτοικοι ξεχωρίζουν και για την πίστη τους. Στην κωμόπολη υπάρχουν συνολικά 64 εκκλησίες και ξωκλήσια. Μάλιστα το χωριό πήρε το όνομά του από το γραφικό εκκλησάκι της Αγίας Παρασκευής, που είναι κτισμένο μέσα σε μια σπηλιά.
Στην ευρύτερη περιοχή της Αγίας Παρασκευής θα δείτε και πολλά σημαντικά αρχαιολογικά μνημεία. Στη θέση Κλοπεδή, οι ανασκαφές έφεραν στο φως τα ερείπια αρχαίου ναού που ιδρύθηκε τον 8ο αιώνα π.Χ. Περιβαλλόταν από στοά με 46 κίονες που έφεραν τα ιδιόρρυθμα αιολικά κιονόκρανα. Πιστεύεται ότι εδώ λατρευόταν ο Ναπαίος Απόλλωνας.
Πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα ιερά της Λέσβου. Σε μια μικρή πεδιάδα συναντάμε τα λείψανα του Ιερού των Μέσσων. Κτίστηκε τον 3ο αι. π.Χ. και ήταν αφιερωμένο στην Αφροδίτη. Σε μικρή απόσταση θα δείτε και τα ερείπια της αρχαίας πόλης Πύρρας. Ενα ακόμη σημαντικό μνημείο της περιοχής είναι η γέφυρα της Κρεμαστής.
Είναι ένα μεγάλο τοξωτό μεσαιωνικό γεφύρι που ενώνει τις δύο όχθες του ποταμού Τσικνιά. Κτίστηκε κατά το 1355 με 1432.
Κτίσμα του 1910 είναι το πετρόχτιστο παλιό κοινοτικό ελαιοτριβείο, που πλέον λειτουργεί σαν «Μουσείο Βιομηχανικής Ελαιουργίας». Κάθε χρόνο το επισκέπτονται χιλιάδες τουρίστες αλλά και σχολεία, καθώς είναι ενταγμένο σε ένα ευρύτερο δίκτυο μουσειακών χώρων. Στο κυρίως κτίριο δίδεται έμφαση στα τρία βασικά στάδια της παραγωγής ελαιολάδου, ενώ στις παλιές αποθήκες παρουσιάζεται κύκλος εργασιών της παραγωγής. Επίσης, υπάρχει αίθουσα πολλαπλών χρήσεων, κυλικείο, υπαίθριο αμφιθέατρο και πωλητήριο.
Μόλυβος: Υμνος στην ομορφιά
Σήμα κατατεθέν της πόλης το κάστρο της, εντυπωσιάζει επάνω στον βράχο, με το γραφικό λιμανάκι στην άκρη του οικισμού να συμπληρώνει τη μαγευτική της εικόνα
Ο Μόλυβος είναι ένας υπέροχος διατηρητέος οικισμός, σκαρφαλωμένος γύρω στο μεσαιωνικό του κάστρο που δεσπόζει στην κορυφή του βράχου. Τον Μεσαίωνα, για την αντιμετώπιση των εχθρικών επιδρομών από τη θάλασσα και της απότομης βραχώδους κλίσης του εδάφους, ο οικισμός συγκεντρώθηκε στη θέση του Κάστρου.
Η αρχιτεκτονική του χαρακτηρίζεται από τα πέτρινα παραδοσιακά κτίρια, τα έντονα βαμμένα ξύλινα παράθυρα, όλα δομημένα δίπλα σε καλντερίμια με πολύ καλά διατηρημένα λιθόστρωτα.
Τα περισσότερα σπίτια στον Μόλυβο είναι διώροφα. Εντυπωσιακά είναι τα σπίτια που βλέπουν προς τη θάλασσα, κολλημένα το ένα δίπλα στο άλλο και με τοίχους χωρίς ανοίγματα που οχύρωναν το χωριό. Τα παλαιότερα κτίρια, κτισμένα πολύ συνεκτικά δεν αφήνουν ελεύθερους χώρους στο ιστορικό κέντρο του.
Το κάστρο είναι βυζαντινής εποχής και επισκευάστηκε το 1373 από τον Φραγκίσκο Γατελούζο. Είναι το δεύτερο κάστρο της Λέσβου σε επιβλητικότητα και έκταση. Η αγορά απλώνεται σε δύο δρόμους που συγκλίνουν σε μία μικρή πλατεία. Είναι ο ζωτικός χώρος της οικονομικής ζωής και ταυτόχρονα τόπος συνάντησης για τους ντόπιους. Η βρύση που υπάρχει στο κτίριο του παλιού Διοικητηρίου φτιαγμένη το 1898 είναι ένα ψηλό ορθογώνιο κτίσμα, φτιαγμένο από καλοπελεκημένη πέτρα, με δύο κρήνες, πεσσούς και επίκρανα. Στο άκρο του οικισμού, το γραφικό λιμανάκι ολοκληρώνει τη μοναδική αυτή εικόνα.
Ο Μόλυβος ήταν πάντα πόλος έλξης καλλιτεχνών και στο παλιό αρχοντικό Κράλλη στεγάζεται το παράρτημα της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών. Οι έντονες πολιτικοκοινωνικές ζυμώσεις του 18ου αιώνα είχαν επιδράσεις και επάνω στην εκκλησιαστική αρχιτεκτονική της εποχής.
Από σχετικές μελέτες, προκύπτει ότι οι εκκλησίες της εποχής πρέπει να είχαν κτιστεί στις θέσεις παλαιότερων εκκλησιών. Χαρακτηριστικό δείγμα η βασιλική του Ταξιάρχη που κτίστηκε το 1795 και είναι ένα από τα σημαντικότερα αρχιτεκτονικά μνημεία του Μολύβου.
Πέτρινες βρύσες και ανάγλυφες επιγραφές
Αλλά και μετά το 1821, η εκκλησιαστική αρχιτεκτονική γνωρίζει ξανά καινούργια ακμή. Διαφαίνονται πια οι νεοκλασικές τάσεις που εισχωρούν στο νησί, όπως στον Αγιο Παντελεήμονα που κτίστηκε το 1844 και είναι έργο του Στρατήγη Καρέκου από την Ανεμότια.
Περπατώντας στον Μόλυβο, βλέπεις με τα μάτια του Σ. Μυριβήλη το σπίτι της «Δασκάλας με τα χρυσά μάτια», με τα μάτια του Α. Εφταλιώτη την ομορφιά του τόπου, το σπίτι του, τα αρχοντικά, τις πέτρινες βρύσες με τις ανάγλυφες επιγραφές και διακοσμήσεις, και παγιδεύεσαι στη μαγεία του Ηλία Βενέζη συναντώντας το ασκητήριο της περισυλλογής του.
Μοναδική εικόνα, το δειλινό με το υπέροχο ηλιοβασίλεμα στο γραφικό λιθόστρωτο λιμανάκι με το φως να παίζει θαυμάσια παιχνίδια πέφτοντας πάνω στα πολύχρωμα σπίτια του Μόλυβου.
Αξίζει να δείτε το αρχαϊκό τείχος και το ρωμαϊκό υδραγωγείο, κτίσματα της αρχαίας πόλης του Μόλυβου καθώς και το χτιστό θόλο του Χαμάμ στην Εφταλού, που βρίσκεται 5 χιλιόμετρα από τον Μόλυβο. Επίσης στο Δημαρχείο του Μόλυβου στεγάζεται αρχαιολογική συλλογή.
Πέτρα: Ηλιοβασίλεμα από τον... βράχο
Εδρα του ομώνυμου δήμου, με 3.600 μόνιμους κατοίκους, βρίσκεται στη «σκιά» της Παναγιάς της Γλυκοφιλούσας
Σε μια μεγάλη αμμουδερή αγκαλιά, γύρω από έναν μεγάλο βράχο που έδωσε και το όνομά του στον οικισμό βρίσκεται η Πέτρα, ακόμα ένα καλοκαιρινό καταφύγιο του νησιού, που είναι πολύ γνωστή για την εκκλησία της Παναγίας της Γλυκοφιλούσας, χτισμένης στην κορυφή του βράχου.
Ο ναός αυτός βρίσκεται χτισμένος πάνω στον βράχο, περίπου στο κέντρο του χωριού, ύψους σαράντα σχεδόν μέτρων. Ο βράχος αυτός απότομος και απλησίαστος, πλαισιώνεται από τη βορινή του πλευρά με 114 σκαλοπάτια, που είναι σκαλισμένα πάνω στον βράχο με κόπο και εξαιρετική τέχνη. Γύρω στα 1500 ο βράχος αυτός αποτελούσε ένα είδος οχυρού υπό την ηγεμονία των Γατελούζων στη Λέσβο. Το χωριό διατηρεί το παραδοσιακό του χρώμα με τα πετρόχτιστα σπίτια, τις στέγες με τα κεραμίδια και τα λιθόστρωτα δρομάκια του, διαθέτει όμως και τις πιο σύγχρονες ανέσεις για τον επισκέπτη του.
Η μεγάλη αμμουδιά που απλώνεται κατά μήκος του κεντρικού δρόμου είναι μία από τις ομορφότερες του νησιού και προσφέρεται για όλες τις θαλασσινές απολαύσεις. Η δύση του ηλίου στην παραλία αυτή είναι ένα θέαμα μοναδικό που αξίζει να το θαυμάσετε και από το Πετρί, ένα χωριουδάκι που βρίσκεται στον λόφο πάνω από την Πέτρα και θα σας μεταφέρει σε άλλες εποχές. Αξίζει επίσης να επισκεφθείτε, σε μικρή απόσταση από την Πέτρα, την Αναξο, μια μεγάλη αμμουδιά γεμάτη παραλιακά ταβερνάκια και καφενεία.
Στο κέντρο σχεδόν του χωριού, βρίσκεται ο ναός του Αγίου Νικολάου, κάτω από έναν βαθύσκιωτο γεροπλάτανο. Μονόκλιτη βασιλική με τρία στρώματα τοιχογραφιών. Επίγραμμα αναφέρεται στον ζωγράφο Νικόλαο Φίτζη από την Πελοπόννησο που «ευπρέπισε» τον ναό το 1721.
Καλλονή: Εχει και το... όνομα
Επίνειο της Καλλονής είναι η Σκάλα, ένας γραφικός οικισμός με καταγάλανα νερά, όπου ο επισκέπτης μπορεί να απολαύσει και τους ονομαστούς θαλασσινούς μεζέδες
Στο κέντρο του νησιού βρίσκεται η κωμόπολη της Καλλονής. Η προνομιακή της θέση μέσα σε έναν απέραντο εύφορο κάμπο και στον μυχό του Κόλπου της Καλλονής τη βοήθησε να αναδειχθεί σε σημαντικό εμπορικό και διοικητικό κέντρο της περιοχής.
Η ιστορία της ξεκινά από πολύ παλιά, όπως μαρτυρούν οι αρχαιολογικές έρευνες, ενώ η ονομαστή Μονή Λειμώνος με το πλούσιο αρχείο βιβλίων και χειρόγραφων που διαθέτει αποδεικνύει την πολιτιστική και πνευματική πορεία του τόπου μέσα στον χρόνο.
Σε μια μεγάλη έκταση ανάμεσα στον κάμπο και τον Κόλπο της Καλλονής εκτείνεται και ένας από τους πιο σημαντικούς υδροβιότοπους της Ελλάδας. Το επίνειο της Καλλονής είναι η Σκάλα Καλλονής, ένας γραφικός οικισμός μπροστά στα γαλανά νερά του Κόλπου. Εκεί ο επισκέπτης μπορεί να φιλοξενηθεί σε ένα από τα σύγχρονα ξενοδοχειακά συγκροτήματα που του προσφέρουν ποικίλες ανέσεις και δυνατότητες, μπορεί να απολαύσει τους ονομαστούς θαλασσινούς μεζέδες και να διασκεδάσει στα παραθαλάσσια νυχτερινά κέντρα που υπόσχονται βραδιές κεφιού δίπλα στο κύμα.
Πριν από την Καλλονή, συναντάμε την πανέμορφη Αγία Παρασκευή, όπου γίνεται το πασίγνωστο πανηγύρι του ταύρου, κάθε καλοκαίρι. Ο κάμπος της Καλλονής, που είναι η μεγαλύτερη πεδιάδα του νησιού, με τα πολλά νερά, το πλούσιο χώμα, τον ήλιο που τον ζεσταίνει 3.000 ώρες τον χρόνο και την πρωινή του δροσιά της «εέρσα», όπως την υμνεί η μεγάλη ποιήτρια Σαπφώ. Αξίζει κανείς να επισκεφτεί τον υδροβιότοπο της περιοχής με «κατοίκους» τα πιο σπάνια είδη. Σε μικρή απόσταση από τον οικισμό, βρίσκονται δύο μονές, που θα πρέπει να επισκεφθείτε. 3 χλμ. Β.Δ., η μονή Λειμώνος. Χτίστηκε το 1523 από τον Μητροπολίτη Μηθύμνης Ιγνάτιο Αγαλιανό, του οποίου το όνομα τιμάται σήμερα.
Αρίσβη και Αχλαδερή
Το Καθολικό της τιμάται στο όνομα των Παμμεγίστων Ταξιαρχών και είναι ένας επιβλητικός ναός ρυθμού τρίκλιτης βασιλικής, με ξυλόγλυπτο επίχρυσο τέμπλο, ενώ στην εσωτερική του επιφάνεια υπάρχουν τοιχογραφίες αγιορείτικης τεχνοτροπίας του 1800.
Διαθέτει πλούσια βιβλιοθήκη με 5.000 τόμους -από το 1502 έως σήμερα-, χειρόγραφα από τον 9ο έως τον 19ο αιώνα, πατριαρχικά συγίλια και σουλτανικά φιρμάνια. Το αρχαιότερο βιβλίο είναι ένα Ευαγγέλιο του 9ου αιώνα, γραμμένο με χρυσόξανθο μελάνι.
Η μονή της Παναγίας Μυρσινιώτισσας βρίσκεται σε μικρή απόσταση (4 χλμ.) από την περιοχή Καλλονής. Είναι εξαρτώμενη από την Ιερά Μονή Λειμώνος, βυζαντινού ρυθμού, η οποία ανασυστήθηκε από τον Αγιο Ιγνάτιο (1523) προς τιμή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Στο εσωτερικό της υπάρχουν ανεκτίμητης αξίας φορητές εικόνες βυζαντινής τεχνοτροπίας, παλαιό ξυλόγλυπτο τέμπλο και σημαντικές τοιχογραφίες.
Γραφικά χωριά στην περιοχή της Καλλονής είναι η Αγία Παρασκευή, γνωστή για το πανηγύρι του ταύρου, η Αρίσβη και τα Παράκοιλα.
Σημαντικό είναι επίσης να αναφέρουμε ότι στην περιοχή Αχλαδερή βρίσκονται τα ερείπια της αρχαίας Πύρρας, τα οποία είναι μέσα στη θάλασσα και είναι ορατά.
Ερεσός: Πατρίδα της Σαπφώς
Στη Σκάλα Ερεσού με την πανέμορφη και διάσημη παραλία της και στο Σίγρι με το παγκόσμια γνωστό απολιθωμένο δάσος του
Τριγυρισμένος από άγονα ηφαιστειογενή βουνά, ο κάμπος της Ερεσού, φαντάζει σαν γη της επαγγελίας. Μια όαση δροσιάς, ένα τοπίο γεμάτο αντιθέσεις, όπου το γαλάζιο σμίγει με το πράσινο και το παρελθόν σμίγει με το παρόν.
Ο μεγαλύτερος οικισμός της περιοχής αυτής είναι η Ερεσός, πατρίδα της αρχαίας ποιήτριας Σαπφώς, που αποτελεί τη χειμερινή κατοικία των κατοίκων. Το καλοκαίρι η ζωή μεταφέρεται στη Σκάλα Ερεσού, ένα σύγχρονο οργανωμένο θερινό θέρετρο.
Μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες, τεράστια παραλία ιδανική για θαλάσσια σπορ και παιχνίδια στην άμμο, παραλιακά ταβερνάκια και καφετέριες για γευστικές απολαύσεις και χαλάρωση και κεντράκια για νυχτερινό ξεφάντωμα.
Η περιοχή προσφέρεται για διάφορες εκδρομές και εξορμήσεις στη φύση. Η ιστορική περιοχή της Βίγλας με τα απομεινάρια του παλιού κάστρου, η Μονή Υψηλού με τη φανταστική θέα όλου σχεδόν του νησιού και ο παραθαλάσσιος οικισμός του Σιγρίου με τις παραδοσιακές ψαροταβέρνες είναι μερικά από τα μέρη που δεν πρέπει να χάσετε.
Κάποιο βραδάκι αφήστε για λίγο την παραλία και ανεβείτε στο χωριό Βατούσα. Ενα εντυπωσιακό δείγμα οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης της Λέσβου τον περασμένο αιώνα. Εντυπωσιακά αρχοντικά, εκκλησιές μοναδικές.
Θα το καταλάβετε πιο έντονα καθώς περιδιαβαίνετε τις αίθουσες του Πνευματικού Κέντρου του χωριού (Αρχοντικό Γώγου) που στεγάζει σπάνιες εκδόσεις, φωτογραφίες από τη ζωή της κωμόπολης και αντικείμενα λαϊκής τέχνης.
Αφιερώστε και δυο - τρεις ώρες για μια επίσκεψη στο Σίγρι, με το παγκόσμια γνωστό απολιθωμένο δάσος. Δημιουργήθηκε πριν από 15 με 20 εκατομμύρια χρόνια, αποτέλεσμα ηφαιστειακής δράσης στην περιοχή.
Το Πάρκο του Απολιθωμένου Δάσους που μπορείτε να επισκεφθείτε, καλύπτει έκταση 286 στρεμμάτων, σε μια ειδικά διαμορφωμένη βουνοπλαγιά. Προτιμήστε τις πρωινές ώρες.
Πλωμάρι - Γέρας: Το... λιμάνι του ούζου
Αρτια εξοπλισμένα ξενοδοχεία κάθε κατηγορίας, ταβέρνες, ζαχαροπλαστεία με παραδοσιακά παρασκευάσματα και κέντρα διασκέδασης με νησιώτικη μουσική
Μια σχετικά νέα πόλη που κτίστηκε το 1842, όταν σταμάτησαν οι πειρατικές διαδρομές και οι κάτοικοι κατέβηκαν στη θάλασσα από το Μεγαλοχώρι (11 χλμ. βόρεια). Με τα χρόνια το Μεγαλοχώρι υποβαθμίστηκε και το Πλωμάρι έγινε πρωτεύουσα της επαρχίας.
Είναι σημαντικό λιμάνι με μεγάλη εμπορική και τουριστική κίνηση, πνευματική ζωή πολλά αξιοθέατα και ωραίες παραλίες. Το διασχίζει ο χείμαρρος Σεδούντας, γι αυτό παλαιότερα λεγόταν και Ποταμός, ενώ η ονομασία Πλωμάρι αποδίδεται, κατά μία εκδοχή, στο φυτό φλώμος.
Το Πλωμάρι συνδυάζει την ηρεμία των διακοπών και τη ζωντάνια της αναψυχής.
Μουσείο ούζου
Η φιλοξενία στη νησιώτικη αυτή γωνιά της Ελλάδας, αποτελεί δεδομένο της καθημερινής ζωής των κατοίκων του. Εδώ θα βρείτε άρτια εξοπλισμένα ξενοδοχεία κάθε κατηγορίας, με όλες τις προσφερόμενες υπηρεσίες, παραλιακές ταβέρνες, ζαχαροπλαστεία με παραδοσιακά παρασκευάσματα και κέντρα διασκέδασης με σύγχρονη και ζωντανή νησιώτικη μουσική.
Εδώ όμως θα βρείτε και πολλές ποτοποιίες με μεγάλη παράδοση στην παραγωγή ούζου. Το ούζο Πλωμαρίου είναι πασίγνωστο και εξαιρετικό, γι αυτό πρέπει οπωσδήποτε να το δοκιμάσετε. Στο Πλωμάρι της Λέσβου, εκεί που παράγεται το ονομαστό ούζο με την τοπική ποικιλία γλυκάνισου, βρίσκεται και το μοναδικό μουσείο στον κόσμο αφιερωμένο στο ούζο.
Το προσφιλές αυτό ποτό των Ελλήνων και των ξένων που το έχουν δοκιμάσει, είναι προπάντων ένα γνήσιο ελληνικό προϊόν.
Σύμφωνα με τον Κανονισμό της Ευρωπαϊκής Ενωσης (1576/1989), το ούζο αναγνωρίστηκε και κατοχυρώθηκε ως ελληνικό προϊόν, και η Ελλάδα κατέστη η μοναδική χώρα που δικαιούται να το παράγει.
Το Μουσείο Ούζου ανήκει στην οικογένεια Βαρβαγιάννη, η οποία ασχολείται με την παραγωγή του ούζου αποστάγματος 100% από το 1860.
Ο κόλπος των ελαιώνων
Ο κόλπος της Γέρας βρίσκεται στο νοτιοανατολικό τμήμα του νησιού, σε μια περιοχή προικισμένη με μοναδικές ομορφιές. Πρόκειται για έναν κλειστό κόλπο, ο οποίος επικοινωνεί με το Αιγαίο μέσω ενός στενού καναλιού.
Η περιοχή είναι κατάφυτη από ελαιώνες, ενώ κατά μήκος των ακτών του κόλπου έχουν σχηματιστεί υφάλμυρα έλη στο Λάρσο, στη Χαραμίδα και στο Ντίπι, τα οποία, μαζί με τον ποταμό Ευεργέτουλα, δημιουργούν έναν σημαντικό υδροβιότοπο.
Η ευρύτερη περιοχή της Γέρας διακρίνεται τις εναλλαγές των τοπίων της, που την καθιστούν ιδανική για φυσιολατρικές διαδρομές. Τα οδοιπορικό στη Γέρα ξεκινάει από τα Λουτρά, τα Κουντουρούδια και το Πυργί.
Στη θέση Λάρσο, στις βορειοανατολικές ακτές, θα δείτε τα ερείπια από τα πελασγικά κτίσματα, τις λεγόμενες «Λαρισσαίες Πέτρες». Στην κορυφή του κόλπου βρίσκεται το Ντίπι, ένας μικρός ψαράδικος οικισμός με μικρό λιμανάκι.
Στη συνέχεια της διαδρομής θα φτάσετε στα Πηγαδάκια, μια ήσυχη ακτή όπου θα έχετε την ευκαιρία να απολαύσετε στις παραθαλάσσιες ταβέρνες φρέσκα ψάρια του κόλπου.
Ευεργετούλα: Εικόνες από το παρελθόν
Δήμος που δημιουργήθηκε το 1999, απέχει 17,5 χλμ. από τη Μυτιλήνη και αποτελείται από εφτά χωριά
Ο Δήμος Ευεργέτουλα δημιουργήθηκε το 1999 και αποτελείται από επτά χωριά, τον Ασώματο, το Ιππειος, τα Κεραμειά, τους Λάμπους Μύλους, τη Συκούντα, το Κάτω Τρίτος και τη Μυχού.
Εδρα του δήμου είναι η Συκούντα, έχει πληθυσμό 368 κατοίκους και απέχει 17,4 χιλιόμετρα από τη Μυτιλήνη.
Στην είσοδο του χωριού βρίσκεται από αριστερά το νεόκτιστο Δημαρχείο και στα δεξιά το Κ.Ε.Π. του δήμου το οποίο στεγάζεται στο παλιό δημοτικό σχολείο που λειτουργούσε περίπου μέχρι το 2000.
Στο κέντρο του χωριού δεσπόζει η εκκλησία που είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου.
Ο ναός αυτός επέζησε μέχρι τους φοβερούς σεισμούς, οι οποίοι τον Φεβρουάριο του 1867 κατέστρεψαν την πόλη της Μυτιλήνης και πολλά χωριά της Λέσβου.
Η δεύτερη εκκλησία που ιδρύθηκε το 1870 έχει ρυθμό τρίκλιτης βασιλικής και έχει υποστεί πολλές επισκευές και ανακαινίσεις. Συνεχίζοντας τον κύριο δρόμο από την εκκλησία συναντάμε την πλατεία της Συκούντας.
Το παλιό γεφύρι

Εκεί σήμερα λειτουργεί ένα καφενείο, ένα παντοπωλείο και ένα αρτοποιείο. Στη δεκαετία του 80 λειτουργούσαν πέντε καφενεία, τέσσερα παντοπωλεία και ένα κρεοπωλείο.
Γεροντότεροι κάτοικοι θυμούνται άλλα δύο καφενεία σε σοκάκια του χωριού που τα ονόμαζαν «ντεκέδες» αλλά και τρία αρτοποιεία, μύλο για τα σιτηρά, ελαιόμυλο, καθώς και καμίνι για την κατασκευή κεραμίδων. Σ ένα οικόπεδο υπάρχουν ακόμα μεγάλες παλιές μυλόπετρες και κάποιοι ηλικιωμένοι αναφέρουν ότι πρόκειται για πέτρες ενός ελαιόμυλου ζωοκίνητου. Παλαιότερα από το μέσον του χωριού περνούσε χείμαρρος που το χώριζε στα δύο.
Τα δύο αυτά μέρη του χωριού επικοινωνούσαν με ένα παλιό γεφύρι που δεν υπάρχει πια, όπως δεν υπάρχουν τα πλακόστρωτα σοκάκια που έχουν μετατραπεί σε τσιμεντένια, ούτε βέβαια οι έξι έως εφτά παραδοσιακές βρύσες.
Πολίχνιτος - Βατέρα - Αγιάσος: Καταφύγιο γαλήνης
Η περιοχή, που φημίζεται για τις θερμές ιαματικές της πηγές, αναπτύσσεται τα τελευταία χρόνια δυναμικά και αποτελεί δημοφιλή τουριστικό προορισμό
Η γοητευτική κωμόπολη του Πολιχνίτου απέχει 45 χλμ. από τη Μυτιλήνη. Η περιοχή φημίζεται για τις θερμές ιαματικές της πηγές, οι θεραπευτικές ιδιότητες των οποίων ήταν γνωστές από την αρχαιότητα. Χαρακτηριστικό του Πολιχνίτου είναι τα πέτρινα σπίτια. Μια βόλτα στον οικισμό θα σας γεμίσει με μοναδικές εικόνες του χθες και του σήμερα του τόπου. Η περιοχή του Πολιχνίτου κατοικείται από τα πανάρχαια χρόνια. Στη θέση Χαλικιές, βρέθηκαν τα ερείπια οικισμού που χρονολογείται από την εποχή του χαλκού.
Ενώ στη θέση Κουτήρ εντοπίστηκαν τα λείψανα της μεγαλύτερης προϊστορικής πόλης της Λέσβου.
Μάλιστα υποθαλάσσιες έρευνες έδειξαν ότι τα ερείπια του προϊστορικού οικισμού φτάνουν ως τον κόλπο της Καλλονής. Θα κολυμπήσετε στις παραλίες της Νυφίδας και της Σκάλας. Η παραλία Νυφίδα ανήκει στις δημοφιλείς πλαζ της Λέσβου, καθώς εδώ πραγματοποιούνται και κολυμβητικοί αγώνες.
Τα τελευταία χρόνια η περιοχή αναπτύσσεται τουριστικά και σιγά σιγά μεταμορφώνεται σε τουριστικό θέρετρο. Ηδη λειτουργούν ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια που προσφέρουν άνετη διαμονή στους επισκέπτες τους.
Μια παραλία που δεν... τελειώνει

Τα Βατερά είναι ο παραθαλάσσιος οικισμός του χωριού Βρίσα, που ξεχωρίζει για τα παλιά πέτρινα σπίτια του. Στα Βατερά θα βρείτε μια από τις ωραιότερες παραλίες του νησιού.
Η εκτεταμένη αμμουδιά του αρχίζει από τον οικισμό και καταλήγει στο ακρωτήριο του Αγίου Φωκά. Εκεί υπήρχε αρχαίο λιμάνι.
Τα Βατερά βρίσκονται στο νότιο τμήμα της Λέσβου σε απόσταση 50 χλμ. από την πρωτεύουσα και είναι μια περιοχή που αναπτύσσεται στον τομέα του τουρισμού με ραγδαίους ρυθμούς. Θα βρείτε ξενοδοχεία και συγκροτήματα ενοικιαζόμενων δωματίων που προσφέρουν στους επισκέπτες τους όλες τις ανέσεις.
Στο χωριό Βρίσα αλλά και γύρω από την παραλία των Βατερών λειτουργούν ταβέρνες στις οποίες θα γευθείτε τις μοναδικές νοστιμιές της λεσβιακής κουζίνας.
Ενα ορεινό στολίδι

Η Αγιάσος είναι ένα γραφικό χωριό κτισμένο στους πρόποδες του Ολύμπου, του υψηλότερου βουνού της Λέσβου. Βρίσκεται στο νότιο τμήμα του νησιού και απέχει 28 χλμ. από τη Μυτιλήνη. Πρόκειται για ένα πανέμορφο ορεινό χωριό κτισμένο σε μια καταπράσινη περιοχή, που γοητεύει τους επισκέπτες του.
Ο οικισμός της Αγιάσου που έχει χαρακτηριστεί διατηρητέος, εντυπωσιάζει με την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική του. Μια βόλτα στα στενά λιθόστρωτα δρομάκια θα σας γεμίσει ξεχωριστές εικόνες.
Ενα μοναδικό στολίδι της περιοχής είναι η βυζαντινή εκκλησία της Παναγίας, που χρονολογείται από το 1170. Στο εσωτερικό της φυλάσσεται η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Βρεφοκρατούσας, που θεωρείται έργο του Ευαγγελιστή Λουκά. Στο νησί την έφερε ο ιερομόναχος Αγάθων στις αρχές του 8ου αιώνα από τα Ιεροσόλυμα.
Στο συγκρότημα της εκκλησίας λειτουργεί εκκλησιαστικό μουσείο στο οποίο θα δείτε σπάνια θρησκευτικά κειμήλια και λαογραφικό μουσείο στο οποίο εκτίθενται έργα λαϊκής τέχνης και αντικείμενα καθημερινής χρήσης της παραδοσιακής ζωής των κατοίκων. Κατά την περιήγησή σας στην περιοχή θα εντυπωσιαστείτε από τα υπέροχα τοπία που θα αντικρίσετε. Κατάφυτες εκτάσεις από πεύκα, πλατάνια και καστανιές, άφθονα τρεχούμενα νερά και πολύχρωμα λουλούδια ζωντανεύουν μπροστά στα μάτια σας τον ωραιότερο πίνακα ζωγραφικής.
Στον λόφο Καστέλι, σε υψόμετρο 600 μ., θα θαυμάσετε την ανεπανάληπτη θέα, θα δείτε τα ερείπια του βυζαντινού φρουρίου και την εκκλησία του Αγίου Προκοπίου που κτίστηκε τον 17ο αιώνα και έχει αξιόλογες βυζαντινές εικόνες. Αν προτιμάτε το βουνό από τη θάλασσα, τότε η διαμονή στην Αγιάσο θα σας μείνει αξέχαστη. Στο χωριό θα βρείτε ενοικιαζόμενα δωμάτια τα οποία προσφέρουν άνετη διαμονή κοντά στην υπέροχη φύση.
Πηγή: Εφημερίδα ΕΘΝΟΣ

Ιστορικές αναδρομές Ιουνίου 2009

Ο δημοσιογράφος της Καθημερινής, Μιχάλης Κατσίγερας παρουσιάζει τα σημαντικότερα ιστορικά γεγονότα του Ιουνίου. Οι ιστορικές αναδρομές του Μιχ. Κατσίγερα παρουσιάζονται την πρώτη Δευτέρα κάθε μήνα.
Για το μήνα Ιούνιο ο Μιχάλης Κατσίγερας είπε:
21 Ιουνίου του 1919: το γερμανικό Πολεμικό Ναυτικό, αποφασίζει να μην παραδώσει τα σκάφη του στους νικητές του Ά Παγκοσμίου Πολέμου.Τα σκάφη είχαν συγκεντρωθεί στον βρετανικό ναύσταθμο του Σκάπα Φλόου στη Σκωτία. Εκεί, οι Γερμανοί τα τινάζουν και τα βυθίζουν.
2 Ιουνίου του 1979: αρχίζει η επίσκεψη του Πάπα Ιωάννη Παύλου Β΄ στην Πολωνία, όπου γεννήθηκε και υπηρέτησε ως ιεράρχης πριν από την ανάδειξή του σε Πάπα της Ρώμης. Η επίσκεψή του πραγματοποιείται θεαματικά, καθώς τον υποδέχονται χιλιάδες πολίτες και οι Αρχές της Πολωνίας. Ο Πάπας, εκφωνεί λόγο και μεταξύ άλλων τονίζει την ανάγκη σεβασμού των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Είναι ένα σημαντικό πρώτο ρήγμα στο σύνολο των καθεστώτων της Ανατολικής Ευρώπης.
7 ως τις 10 Ιουνίου του 1979: διεξάγονται για πρώτη φορά στις 9 τότε χώρες της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας, εκλογές, για την ανάδειξη των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Η υψηλότερη συμμετοχή σημειώνεται στο Βέλγιο, όπου τα ποσοστά ξεπερνούν το 90% ενώ η χαμηλότερη καταγράφεται στη Βρετανία, με τα ποσοστά να ξεπερνούν μόλις το 30%.
18 Ιουνίου του 1979: οι Αμερικανού και οι Σοβιετικοί συνυπογράφουν τη συμφωνία SALT II Με βάση τη συμφωνία αυτή, περιορίζονται τα όπλα μαζικής καταστροφής των δύο τότε υπερδυνάμεων. Κάτι που όμως δεν τηρήθηκε.
Τη νύχτα της 3ης προς την 4η Ιουνίου του 1989: το κινεζικό καθεστώς αποφασίζει να δώσει ένα τέρμα στις διαδηλώσεις Κινέζων πολιτών, που ζητούσαν πολιτικές ελευθερίες στην πλατεία Τιεν Αμέν του Πεκίνου. Με απόφαση του πρωθυπουργού Λι Πενγκ, κηρύσσεται στρατιωτικός νόμος και δεκάδες διαδηλωτές συνθλίβονται από τα άρματα μάχης ή σκοτώνονται από τους στρατιώτες. (Φωτογραφία)

Πέμπτη 9 Ιουλίου 2009

Φως στο ναυάγιο του Έλγιν

Μια επίκαιρη υποβρύχια αρχαιολογική έρευνα στο πλοίο του Έλγιν, τον «Μέντορα», που βυθίστηκε πριν από 207 χρόνια στα Κύθηρα με 17 κιβώτια γεμάτα γλυπτά της Ακρόπολης, ανέσυρε από τον βυθό πιατικά, γυαλικά και βόλια Μάρμαρα ή θραύσματα μαρμάρων του Παρθενώνα δεν βρέθηκαν στη μεγάλη επιχείρηση «κατόπτευσης» του ναυαγίου του «Μέντορος», του πλοίου που βυθίστηκε κοντά στον Αβλέμονα Κυθήρων με αρκετά από τα γλυπτά που είχε αφαιρέσει βίαια και παράνομα από την Ακρόπολη ο λόρδος Έλγιν το 1802. Οι Καλύμνιοι σφουγγαράδες που προσέλαβε αμέσως μετά τη βύθιση του «Μέντορος», σε μια πρωτοφανή σωστική προσπάθεια που κράτησε δυόμισι χρόνια, ανέσυραν όλη την πολύτιμη λεία που κατέληξε σε μια υγρή και ακατάλληλη αποθήκη στην έπαυλή του και, τελικά, πουλήθηκε στο Βρετανικό Μουσείο. Σήμερα, το βυθισμένο σκάφος- ένα μπρίκι δικάταρτο με μήκος 20 μ. που βρίσκεται σε βάθος 22-24 μέτρων σε μια κόγχη του Αβλέμονα Κυθήρων- είναι σχεδόν τελείως σκεπασμένο από την άμμο. «Αν πήγαινα σήμερα για πρώτη φορά δύσκολα θα αναγνώριζα τον χώρο» λέει στα «ΝΕΑ» ο αρχαιολόγος-δύτης Δημήτρης Κουρκουμέλης, ο οποίος τέθηκε στα τέλη Μαΐου επικεφαλής της διερευνητικής έρευνας που οργάνωσε η Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων στο ναυάγιο, με αφορμή και τα εγκαίνια του Νέου Μουσείου Ακρόπολης. Για να διαπιστώσει την κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο χώρος- κηρυγμένος ως προστατευόμενος από το 2005-, να φωτογραφήσει, να βιντεοσκοπήσει το ναυάγιο και να περισυλλέξει τυχόν θραύσματα μαρμάρων που διέφυγαν την προσοχή των παλαιότερων ερευνητών. Εκείνο που βρέθηκε, και ίσως σχετίζεται με τη συλλεκτική μανία του Έλγιν, είναι ένας σχιστόλιθος όπου είναι αποτυπωμένο το απολίθωμα ενός ψαριού. Εν τούτοις, η έρευνα στο ναυάγιο δεν περιορίζεται στον βυθό και στην πιθανότητα να κρύβονται κάποια μαρμάρινα θραύσματα της ζωφόρου του Παρθενώνα μέσα στην άμμο. Είναι ένα συναρπαστικό ανοιχτό κεφάλαιο, το οποίο μπορεί να συνδέεται με κάποιες αρχαιότητες με προέλευση από τα Κύθηρα που βρίσκονται τώρα στο Βρετανικό Μουσείο. Επιπλέον, σώζονται τα ημερολόγια του πλοίου, οι φορτωτικές, λογαριασμοί και αποδείξεις για τα έξοδα και τον τρόπο της ανέλκυσης, που συνιστούν ένα συναρπαστικό χρονικό της υποβρύχιας περιπέτειας των Μαρμάρων του Παρθενώνα. Οι Καλύμνιοι βουτηχτές κατέβαιναν γυμνοί, χωρίς κανέναν εξοπλισμό, σε βάθος 12-13 οργιές (22-24 μ.) κρατώντας την ανάσα τους. Για να φτάσουν στο αμπάρι και να δέσουν τις κάσες με σχοινιά χρειάστηκε να σπάσουν το κατάστρωμα του πλοίου. Μέχρι τώρα έχουν πραγματοποιηθεί έρευνες από τον Ζαν Ζακ Κουστό, το Ινστιτούτο Εναλίων Αρχαιοτήτων και την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων στο ναυάγιο. Μάρμαρα δεν έχουν βρεθεί, παρ΄ ότι υπάρχει κάποιο μυστήριο σχετικά με το δέκατο έβδομο κιβώτιο. Ο αρχαιολόγος Δημήτρης Κουρκουμέλης θεωρεί σημαντικό «να γίνει τελικώς μια συστηματική έρευνα, όχι τόσο πλέον με την ελπίδα να βρεθούν γλυπτά, αλλά επειδή αυτό το πλοίο έχει συνδεθεί έντονα με μια σημαντική και οδυνηρή στιγμή της πολιτιστικής ιστορίας μας».
Τι κι αν ναυάγησε ο «Μέντωρ». Ο λόδος Έλγιν φόρτωσε άλλα, περισσότερα, γλυπτά από την Ακρόπολη τον Φεβρουάριο του 1803 και τα έστειλε με το πλοίο «Βraakel» στη Βρετανία

Το σταματημένο ρολόι
Το 1980 οργανώθηκε η πρώτη υποβρύχια ανασκαφή στην περιοχή του ναυαγίου, που αποκάλυψε τμήματα από το σκαρί του «Μέντορος». Τότε εντοπίστηκαν και τα πρώτα υπολείμματα από σκεύη και αντικείμενα του πληρώματος. Ανάμεσά τους ήρθε στο φως και ένα ρολόι, σταματημένο στη 01.10 ή 02.05- πρέπει να είναι και η ώρα της βύθισης του πλοίου, αφού ο γραμματικός του λόρδου Έλγιν αναφέρει στο ημερολόγιό του ότι το πλοίο άρχισε να βυθίζεται τις πρώτες πρωινές ώρες.
Το χρονικό
16 Σεπτεμβρίου 1802, πρωί. Ο «Μέντωρ» αποπλέει από τον Πειραιά με Μαλτέζο καπετάνιο και δωδεκαμελές πλήρωμα, με προορισμό τη Μάλτα. 16 Σεπτεμβρίου, στις 18.00, πνέει στο Ταίναρο δυνατός άνεμος που παρασύρει το μπρίκι 40 μίλια νοτιότερα. 17 Σεπτεμβρίου, στις 14.00, το πλοίο φθάνει στον Αβλέμονα Κυθήρων, ρίχνει δύο άγκυρες, που δεν κράτησαν, αλλά «ξέσουραν». Κόβει τα σχοινιά και προσπαθεί να σαλπάρει, αλλά χτυπά στα βράχια. Γέρνει και βυθίζεται σε λίγες ώρες, χωρίς θύματα. Το φορτίο ήταν γλυπτά από τη ζωφόρο του Παρθενώνα, τον Ναό της Απτέρου Νίκης, τμήματα αγαλμάτων- τρία μαρμάρινα μπούστα, ένας μαρμάρινος θρόνος, σφόνδυλοι κιόνων από τις «ανασκαφές» του συνεργάτη του Έλγιν Τζ. Μπατίστα Λουζιέρι στην Ακρόπολη. 1805. Οι Καλύμνιοι σφουγγαράδες που προσέλαβε ο Έλγιν κατάφεραν να ανελκύσουν όλα τα γλυπτά του Παρθενώνα.
Πηγή: Εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ